زوج سوم:عصب اکولوموتورoculomotor nerve
حرکات هر چشم انسان توسط 6 عضله انجام و این عضلات توسط 3 زوج عصب ، عصب دهی میشن ...
این عضلات عبارتند از 4 عضله مستقیم ( Rectus muscles ) و 2 عضله مورب (Oblique muscles ) . عضلات مستقیم عبارتند از عضله مستقیم بالایی ، مستقیم پائینی ، مستقیم میانی و مستقیم جانبی . عضلات مورب هم عبارتند از عضله مورب بالایی و مورب پائینی .
از مجموع 6 عضله ، 4 عضله (
یعنی عضلات مستقیم بالایی ، پائینی ، میانی و عضله مورب بالایی ) توسط عصب
زوج سوم یا همون عصب حرکتی چشم عصب دهی میشن ؛
بنایراین وجه تسمیه این عصب مشخصا اینه که مسوول عمده حرکات چشم محسوب میشه ...
علاوه بر این ، هسته های عصبی خاصی در مغز وجود دارند که هسته های عصبی
پاراسمپاتیک بوده و وظیفه اونها منقبض کردن عضلات حلقوی مردمک چشمه ..
عصب پاراسمپاتیکی که از هسته ها به سمت مردمک میره ، در غلاف عصب زوج سوم حرکت می کنه که هرچند ارتباط مستقیمی با این عصب نداره ولی در صورت قطع عصب زوج سوم ، این عصب پاراسمپاتیکی هم ممکنه صدمه ببینه و در این صورت عمل انقباض مردمک که به خصوص در پاسخ به تابش نور انجام میشه دچار اختلال میشه ...
به صورت خلاصه ، تابش نور به چشم باعث ایجاد پیامی از سلول های شبکیه به
عصب بینایی ( عصب زوج 2 ) میشه که این پیام پس از عبور از کیاسمای بینایی
به هسته های پاراسمپاتیکی در مغز می رسه و پاسخ این پیام توسط عصب
پاراسمپاتیکی و در غلاف عصب زوج سوم به عضلات حلقوی مردمک چشم می رسه.
هسته ی زوج سوم مغز میانی قرار دارد. شاخه های این زوج مغزی به ماهیچه های
راست بالایی . راست داخلی . راست پایینی . مایل پایینی . بالابرنده ی پلک
ها و عضلات عنبیه(مردمک ها) عصب می دهند.
گشاشدن مردمک و افتادگی پلک نشانه
خوبی برای آسیب این عصب می باشد
که ممکن است ضایعه در مغز میانی یا در مسیر عصب بعد از مغز میانی تا کره ی چشم باشد.
روش معاینه ی عصب سوم
1.به حالت پلک ها توجه می کنیم. آسیبل زوج سوم به افتادگی پلک ptosisدر همان سمت ضایعه می انجامد.
2.از بیمار می خواهیم به بالا . پایین و داخل نگاه کند بدون اینکه سر خود را حرکت دهد.
3.به قطر مردمک ها و واکنش انها به نور توجه می کنیم.
4.چگونگی تطابق چشم ها را بررسی می نماییم.
