امدادگران جنگی (Tactical Emergency medical support)
-
پس از رسیدگی خارج بیمارستانی به مصدومان ترومایی و غیرترومایی، با توجه به مسایل جدید پیش رو در قرن حاضر، مانند حملات تروریستی، حملات شیمیایی، هسته‌ای و.... نیاز به برخورد مناسب با این مشکلات بیشتر احساس می شود. پرسنل TEMS به نوعی زیرمجموعه‌ای از EMS هستند که علاوه بر توان ارائه خدمات پیش بیمارستانی، در خصوص جنگ‌های مدرن و حوادث جنگی، میکروبی، شیمیایی و هسته‌ای اطلاعات کاربردی و مناسبی دارند که در جهت ارائه مراقبت از بیماران به‌کار می‌گیرند.
وظیفه یک نیروی TEMS علاوه بر مراقبت از مجروحان و تخلیه به پشت خط، تأمین مراقبت اولیه و پیشگیری از حوادث بیشتر برای خودش و بیمار است. این افراد درزمینه کنترل صحنه حادثه و جمع‌آوری مدارک قانونی و ... نیز احاطه کافی دارند.
ساختار TEMS:
یک برنامه TEMS دارای تیم‌های مختلف برای اهداف مختلف است. به‌طور مثال تیم assault که در مرحله حاد و به‌عنوان واکنش دهنده اولیه به حادثه وارد می شوند یا تیم arrest که از گروه قبلی حمایت می‌کند و همینطور تیم‌های امدادی (rescue)، back up، negotiation و..... که براساس شرایط موجود برای کمک به حل بحران وارد عمل می‌شوند.
طبعاً هماهنگی و فرماندهی همه گروه‌ها به عهده یک فرمانده و مقام مسؤول است که بنابه تناسب شرایط از گروه‌های مختلف استفاده خواهد کرد.
سطح آموزش پرسنل TEMS اکثراً در حد Basic است (با توجه به شرایطی که در آن فعالیت می‌کنند) ولی امکان آموزش سطوح بالاتری از آموزش EMT برای آنان وجود دارد.
نکته مهم در برنامه‌های آموزشی TEMS که با برنامه EMS متفاوت است، قابلیت ایجاد امنیت صحنه حادثه توسط خود پرسنل TEMS است که با دانش کافی در زمینه سلاح‌های گرم، هسته‌ای، شیمیایی و میکروبی و آشنایی لازم با قواعد نظامی میسر خواهد شد، در حالیکه در برنامه های معمول، پرسنلEMS موظف هستند تا وقتی صحنه برای ورود آن‌ها ایمن نشده وارد عمل نشوند. به واقع اهداف اصلی ایجاد TEMS برخورد اصولی با mass casualty ، کنترل و محدود ساختن حادثه و رفع بحران در منطقه حادثه است.
مراحل انجام مراقبت در شرایط جنگی: Tactical combat care
1- مراقبت زیرآتش (Under fire):
محل حادثه براساس شدت خطر به سه ناحیه تقسیم میشود:
الف ـ Hot zone که در آن اوج خطر وجود دارد.
ب ـ Warm Zone که خطر فوری وجود ندارد ولی امن هم نیست.
ج- Cold zone که محیط امن وخارج از محدوده خطر است و پرسنل EMS و ... هم در آن قابلیت ارائه خدمت دارند.
اصول مراقبت زیر آتش در واقع قوانین لازم برای انجام ارائه خدمات درمانی در زیر آتش جنگ و در Hot zone است. با توجه به شرایط بحرانی این ناحیه از حادثه، عمده فعالیت متوجه کنترل خونریزی بیماران و تخلیه از منطقه Hot به سایر مناطق است.
2- مراقبت‌های صحنه حادثه (Field care):
در واقع ارائه خدمات در Warm Zone است که پرسنل و بیماران در معرض آتش مستقیم نیستند. در این ناحیه است که اقدامات اصلی احیا (کنترل راه هوایی، تنفس و... ) حتماًٌ باید صورت گیرد. در این ناحیه انجام پانسمان، تورنیکه و حتی مایع درمانی وریدی و تجویز مخدر از وظایف TEMS است.
3- مراقبت‌های پشت خط (CASEVAC = casualty evacuation care)
به معنای ارائه خدمات پشت خط مقدم (Cold zone) است. در این حالت اقدامات تکمیلی‌تر و مشابه ATLS از بالین بیمار آغاز و تا رسیدن به مراکز درمانی ادامه می‌یابد.
در شهرها هم برنامه های آموزش تکنیسین، مشابه برنامه امدادگران جنگی تدارک دیده شده است که تحت عنوان Terrorism operational medical support program با حدود 58 ساعت آموزش در حد تکنیسین Basic طراحی شده اند.
در برنامه‌های آموزشی پرسنل TEMS و نوع شهری آن‌ها، حتماً برنامه‌های آموزش اسلحه، وسایل محافظتی، وسایل پزشکی و ابزارهای حمل سریع بیمار و خروج از صحنه وجود دارد. وسایل محافظت شخصی مرسوم شامل کلاهخود، جلیقه ضدگلوله، عینک ضدگلوله و.... که لازمه ارائه خدمات در شرایط بحرانی و از ملزومات این تکنیسین هاست موجب ایجاد محدودیت عملکرد و همچنین تعریق فراوان و دهیدراسیون امدادگرمی شود لذا آمادگی جسمی مناسب در این افراد ضروری به نظر می رسد.
وسایل درمانی براساس ناحیه خطر (Hot، Warm و Cold) متفاوت است. در دو ناحیه اول کیت همراه پرسنل بنام entry bag معروف است که حاوی دستکش، تورنیکه، وسایل ساده راه هوایی، کاتتروریدی بزرگ و وسایل پانسمان است. در حالیکه کیت موجود در ناحیه Cold بسیار کامل‌تر از کیت اول بوده aid bag نامیده میشود.
تیم‌های امداد و تفحص شهری:
این تیم‌ها به‌منظور رسیدگی و خروج ایمن مصدومان ناشی از حوادث طبیعی یا انسانی در شهرها و مناطق مسکونی طراحی شده‌اند. این تیم‌ها دارای تجهیزات و امکانات امدادی، پزشکی، تکنیکی (جرثقیل و...)، ارتباطی و لجستیکی (مثل غذا و لباس و...) مناسب هستند و میزان وسایل درمانی همراه باید به‌گونه‌ای طراحی شود که امکان ارائه خدمات به حداقل 10 بیمار بسیار بدحال و 15 بیمار متوسط و 35 بیمار با مشکلات ساده وجود داشته باشد.
سایر تیم‌های موجود در گروه‌های امداد و تفحص براساس دانش فنی و تجهیزات موجود در مواقع مقتضی وارد عمل می‌شوند به‌طور مثال تیم امداد مسؤول دسترسی و خروج بیماران از زیر آوار و.... است. یا تیم تکنیکال به کمک وسایل سنگین و سبک در آوار برداری به تیم امداد کمک می‌کند. تیم لجستیک با ثبت وقایع و تدارکات مناسب به سایر تیم‌ها سرویس‌دهی می‌کند و تیم پزشکی عهده‌دار مسؤولیت درمانی بیماران است. رهبر تیم امداد باید از جزئیات روش‌های فرماندهی حادثه (ICS) و قابلیت‌های افراد تیم اطلاع کامل داشته باشد.
نمونه‌ای از مسایل پیش‌رو در حوادث غیرمترقبه شهری:
از این گروه مسایل می توان به ضایعات crush ، سندرم کمپارتمان، استنشاق سموم، انفجار، سلاح های کشتار جمعی و مواد خطرناک اشاره کرد. لذا در تیم های امداد و نجات باید امکانات ضروری برای مواجهه با این مشکلات تدارک دیده شود. به طور مثال در ضایعات crush به علت عوارض جدی که در اثر رابدومیولیز و به دنبال آن اختلال الکترولیتی و میوگلوبینوری ایجاد می شود، حجم کافی سالین وریدی، بیکربنات و درمان های ضروری در هایپرکالمی باید از قبل مهیا شده باشد.
تهیه و تنظیم : دوست خوبم دکتر محمد افضلی مقدم
