آدرنالین

ریتم هیجان انگیز از یک تپش با آدرنالین

آدرنالین

ریتم هیجان انگیز از یک تپش با آدرنالین

آدرنالین

مشورت کردن در هر کاری پر ثمر است
مشورت کردن در اورژانس با پزشک که
از اوجب واجبات است .....
پس خواهشا 10 - 50 فراموش نشود!

منبع مطالب اورژانس پیش بیمارستانی ایران
مطالب آموزشی فوریت پزشکی و پیراپزشکی

* محمد رضا حسن زاده *

ID INSTAGRAM : 115--HASANZADEH

پیوندها

مقدمه

دستگاه گردش خون از سه جزء عمده زیر تشکیل شده است :
1ـ خون           2ـ قلب           3ـ رگهای خونی
   خون از طریق رگهای خونی (عروق) در سراسر بدن منتشر می گردد و به تمام نقاط بدن می رسد.
 
      فشاری که باعث به حرکت در آمدن خون در رگها می شود ناشی از عمل پمپاژ قلب است.
    
 
 اثرات خونریزی بر بدن
  خونریزی اثرات زیر را به دنبال دارد:
1ـ از دست رفتن گلبولهای قرمز موجب کاهش رسانیدن اکسیژن به بافتها می گردد.
2ـ کاهش حجم خون منجر به کاهش فشارخون می شود.
  3ـ جهت جبران افت فشارخون , تعداد ضربان قلب افزایش می یابد.
4ـ چون خون کمتری برای پمپ کردن وجود دارد, لذا فشار در هر ضربه قلب کاهش می یابد .
 
خونریزی
 
    •بعد از باز کردن راه هوایی مهمترین اقدامی که یک امدادگر باید بداند ، تشخیص خونریزی و تاثیر آن بر بدن می باشد.
      •خونریزی : داخلی (مخفی) یا خارجی( آشکار) است.
      •خونریزی شایعترین علت شوک بعد از تروما است
 
اهمیت خونریزی

 
       •ازدست دادن حاد بیش از 20% حجم خون  برای یک فرد بالغ تهدید کننده زندگی است
      •حجم معمول خون در یک فرد بزرگ سال 70 سی سی برای هر کیلوگرم وزن می باشد
      •از دست دادن 1 لیتر خون برای یک فرد بالغ تهدید کننده و منجر به بروز علائمی چون:
      •افزایش ضربان قلب
      •افزایش تعداد تنفس
      • کاهش فشار خون می شود.
      •همین علائم در یک کودک یک ساله با از دست دادن 100 تا 200 سی سی خون ایجاد می گردد.
      •دادن ا واحد خون در طی 15 تا 20 دقیقه قادر به کنترل این شرایط است
 
 
 
خصوصیات خونریزی
 
آسیبها و بعضی از بیماری ها باعث تخریب عروق و خونریزی می شوند.
خونریزی شریانی: روشن- فواره ای وبا ضربان همراه است و کنترل آن مشکل است.
خونریزی وریدی: قرمز تیره- جریان آن آرام و کنترل ان آسانتر است.
خونریزی مویرگی: قرمز تیره- ترشح مداوم و آرام و معمولا  خود به خود لخته می شود.
 
کنترل خونریزی (انعقاد خون)
 
    •خونریزی  حداکثر در 10 دقیقه در پاسخ به مکا نیسم های داخلی و هوای در معرض به سرعت متوقف می شود:
      •جریان خونریزی
      •انقباض لبه های بریده شده رگ
      •کاهش مقدار خونریزی
      •تشکیل لخته
      •پرشدن و بسته شدن رگ آسیب دیده
 
عوامل موثردر انعقاد خون
 
       •اسپاسم خود به خودی شریانهای کوچک
      •تماس مستقیم با بافتهای بدن و مایعات و محیط خارجی 



 
عوامل جلوگیری کننده از انعقاد خون
 
 
  •بیماری های داخلی: هموفیلی( خونریزی در این بیماران باید جدی تلقی شده و به سرعت به بیمارستان انتقال داده شوند.
      •داروها: آسپرین- هپارین – وارفارین
      •آسیب به عروق بزرگ
      •بریده شدن بخشی از رگ
      •خونریزی با حجم زیاد و سریع
روشهای اولیه کنترل خونریزی
      •فشار مستقیم
      •بلند کردن
      •بانداژ فشاری
      •بی حرکت کردن
      •نقاط فشار
 
تذکر مهم در هنگام بانداژ فشاری
 
 
      •نبض قسمت انتهایی عضو باید حس شود
      •در صورت تداوم خونریزی و خیس شدن بانداژ ، آن را باز نکنید و بانداژ های دیگر را روی آن به بندید.
      •از یخ ممکن است برای کنترل خونریزی و کاهش در استفاده گردد.
 
نقاط فشاری
روشهای ثانوی کنترل خونریزی
 
 
      •آتل های هوایی
      •PASG( pneumatic antishock garment
      •تورنیکه 



آتل هوا

 
 
      •خونریزی ناشی از آسیب شدید بافتهای نرم ، نظیر له شدگی های شدید و یا مرکب و شکستگی ها را کنترل می کند.
      •شکستگی ها را ثابت می کند
      •مثل یک پانسمان فشاری عمل می کند مضافا بر این که به تمام اندام فشار وارد می سازد نه فقط به یک ناحیه و یا محل کوچک.
      •بعد از پر کردن هوا جریان خون قسمت تحتانی را کنرل نمایید
      •هنگام پر کردن هوا با دهان BSI را رعایت کرده و از دریچه یک بار مصرف استفاده نمایید 



PASG
   •از این وسیله ( آتل) در سیستم فوریتهای پزشکی(EMS) استفاده می شود و هنوز در مورد استفاده از آن جای بحث وجود دارد.
   •استفاده از آن نیاز به آموزش مهارتهای ویژه  و کنترلهای پزشکی خاص دارد و قابل استفاده برای امدادگران outdoor نمی باشد.
      •
تورنیکه
      •استفاده از تورنیکه آخرین راه کنترل خونریزی است زیرا :
      •می تواند باعث آسیب عصب – عضله -عروق  و بافتهای زیرین گردد
      •در اغلب موارد درست مورد استفاده قرار نمی گیرد
      •بیشتر در موارد بریده شدن یگ رگ بزرگ و یا آمپوتاسیون عضو بکار می رود.
 
نحوه کار برد تورنیکه
 
 
      •یک باند چند لا به پهنای cm4را دو بار به دور قسمت بالای عضو خونریزی  دهنده می بندیم
      •قسمتهای رها شده را یکبار گره زده و یک تکه چوب روی آن می گذاریم
 
      •یک گره دیگر بالای چوب داده و ان را دو بار می چرخانیم تا خونریزی قطع گردد.
 
   •زمان دقیق بستن تورنیکه  را روی یک نوار چسب نوشته و آن را روی پیشانی بیمار ثابت نمایید. از کاف فشار سنج نیز می توان به طور موثر استفاده نمود.
هنگام استفاده از تورنیکه باید موارد زیر را در نظر گرفت
هیچگاه تورنیکه را مستقیما روی یک مفصل نبندید. ان را نزدیک به محل خونریزی قرار دهید
تا حد ممکن از بانداژهای پهن استفاده کنید و مطمئن شوید که محکم بسته شده است
هیچگاه از سیم –  ریسمان – کمربند ویا هروسیله باریک بجای تورنیکه استفاده نکنید زیرا باعث بریدن پوست می گردد.
در زیر تورنیکه از یک پد استفاده کنید . این کار باعث محافظت بافتها شده و به فشار شریانی کمک می کند
 
 
      •هرگز روی تورنیکه را با باند نپوشانید. اجازه بدهید  که کاملا در معرض دید باشد.
  •بعد از بستن تورنیکه هیچوقت آن را شل نکنید . پرسنل بیمارستان به محض شروع اقدامات آن را شل خواهند کرد.
      •تاریخ و ساعت دقیق بستن تورنیکه را روی تورنیکه و یا پیشانی بیمار ثبت نمایید.
خونریزی از گوش و بینی به دنبال آسیب سر
      •معمولا نشانه شکستگی جمجمه است
      •سعی به کنترل خونریزی نکنید &
      • یک  پد گاز استریل را به آرامی روی ناحیه قرار دهید تا از عفونت مغز جلوگیری نمایید
      •به رنگ ترشحات پانسمان توجه کنید &
خونریزی داخلی
 بر خلاف خونریزی خارجی تشخیص و مراقبت در آن مشکل است.
علت رایج آن تروما و یا بیماری های داخلی است.
شرایط بیمار ممکن است به سرعت وخیم گردد.
 خونریزی های شدید نیاز به درمان فوری در اتاق عمل دارد.
 مهمترین اقدام EMT تشخیص فوری و انتقال سریع به بیمارستان است
 تنها اقدام در محل حادثه باز کردن راه هوایی است
 
 
شدت آسیب
   •خونریزی داخلی ممکن است ساده و خفیف  نظیر یک خونمردگی کوچک به علت تجمع خون (هماتوم) ایجاد گردد.این خونریزی ظاهری آبی تیره دارد و اکیموز نامیده می شود.
      •خونریزی های داخلی ممکن است بسیار شدید و به علل مختلف( بیمار های داخلی و یا تروما ایجاد گردد).
علل خونریزی داخلی
      •زخم معده
      •له شدگی های کبد طحال و کلیه ها که منجر به تجمع خون در شکم می شود
      •شکستگی های استخوان
      •شکستگی دنده ها
      •شکستگی فمور
      •شکستگی لگن
      •خونریزی از قسمت فوقانی و تحتانی دستگاه گوارش
      •خونریزی های غیر طبیعی از واژن 



علائم و نشانه های خونریزی داخلی
      •هماتمز
      •ملنا
      •هموپتزی
      •درد- حساسیت- کبودی- گاردینگ- تورم
  •شکستگی دنده ها- کبودی پایین قفسه سینه یا سفتی- اتساع شکم {درد شانه راست (کبد)}و {در شانه چپ(kerr’s sign) (طحال)}
 
 انواع خونریزی خارجی:
   سه نوع خونریزی خارجی اصلی بر حسب نوع رگ وجود دارد:
 
 
خونریزی خارجی :
   خونریزی خارجی به خونریزی اطلاق می شود که خون از یک شکاف یا زخم باز و قابل رویت از بدن خارج شود. در بیشتر موارد این خونریزی در عرض 5 تا10 دقیقه با انجام کمکهای اولیه بند می آید
 
    بدن از دست دادن بیش از20 درصد از کل حجم خون موجود را تحمل نمی کند و در صورت ادامه این حالت فرد به سوی مرگ پیش می رود. بجز رویت خون, شوک نیز جزء علائم این خونریزی به حساب می آیند.
 
 1ـ خونریزی سرخرگی (شریانی): وقتی یک سرخرگ پاره می شود، اغلب عروق منقبض می گردند و بدن به طور خود بخودی سعی میکند خونریزی را بند بیاورد. خونریزی شریانی از مهمترین خونریزیهای خارجی محسوب می شود و در عین حال به عنوان یکی از عوامل تهدید کننده حیات مطرح است. خون سریع و نبض دار از محل پارگی به بیرون می ریزد،
 
    رنگ خون این رگ قرمز روشن است زیرا حاوی مقادیر بیشتری اکسیژن می باشد. انعقاد خون و تشکیل لخته در خونریزیهای شریانی به ندرت اتفاق میافتد زیرا برای تشکیل لخته جریان خون باید بسیار آهسته باشد. در هر صورت خونریزیهای شریانی می بایست سریعاً متوقف گردند زیرا در زمان اندکی می توان باعث از دست رفتن مقادیر زیادی از خون بدن شود.
 
2ـ خونریزی سیاهرگی  (وریدی) :  خونریزی از سیاهرگها آهسته و به رنگ قرمز کبود می باشد. در این نوع خونریزی, حجم خون خارج شده زیاد بوده اما به راحتی خونریزی قابل کنترل است. سیاهرگها معمولاً نزدیکتر و سطحی تر از سرخرگها به پوست بدن قرار دارند. بیشتر سیاهرگها وقتی که پاره میشوند روی خود منقبض             می گردند تا از خارج شدن خون جلوگیری کنند.
 
3ـ خونریزی مویرگی: خونریزی مویرگی شایعترین نوع خونریزی است، معمولاً مهم نبوده و به راحتی قابل کنترل می باشد. در اغلب مواقع این خونریزی بوسیله تشکیل لخته خودبخودی و انعقاد بند می آید.
 
اقدامات و کمکهای اولیه :
    روشهای بسیاری برای کنترل خونریزی خارجی وجود دارد. این روشها به تازگی مورد بازبینی قرار گرفته و
 آخرین روشهای کنترل خونریزی به ترتیب زیر می باشند
    1- فشار مستقیم موضعی و بالا نگه داشتن عضو
     2- فشار بر نقاط فشار
 
3- استفاده از آتل
4- استفاده از آتل بادی
5- لباس ضد شوک بادی (PASG)
6- تورنیکه (آخرین چاره ) 
 
 
1- فشار مستقیم موضعی و بالا نگه داشتن عضو:
     تقریباً تمام انواع خونریزیهای خارجی به سادگی با این روش قابل کنترل می باشند، این روش موثرترین راه برای کنترل خونریزیهای خارجی موضعی می باشد. وارد کردن فشار، جریان خون را متوقف میکند و اجازه  می دهد که انعقاد طبیعی صورت گیرد.
 
    می توانید با پوشیدن دستکش مانع از آغشته شدن دستان به خون شوید.از چند گاز ترجیحاً استریل می توان برای وارد کردن فشار استفاده کنید، اگر گاز در دسترس نبود از چند تکه دستمال یا پارچه تمیز استفاده نمائید. اگر هیچکدام موجود نبود با دستتان محل خونریزی را فشار دهید.
 
    درحالیکه خونریزی را با واردآوردن فشار کنترل میکنید با یک باند بالا و پائین زخم را محکم ببندید و باند را کمی بکشید تا خونریزی متوقف شود.
 
 
    البته نباید خیلی محکم محل را بست زیرا امکان دارد خونرسانی به نقاط پائین تر از محل زخم با اختلال مواجه شود. بدین منظور پس از بستن باند , نبض قسمتهای پائینتر را لمس کنید و یا ناخنها را از نظر پر شدن مویرگی کنترل نمائید.
 
    اگر خونریزی ادامه یافت احتمالاً بانداژ شما به اندازه کافی سفت نبوده است. هرگز پانسمان یا پوشش روی زخم را برندارید بلکه برای بند آوردن خونریزی مهار نشده گاز بیشتری روی آن قرار دهید و با یک باند دیگر زخم را محکمتر ببندید.
 
    بالا بردن عضو در حال خونریزی حداقل به میزان 20 سانتیمتر باید همزمان با اعمال فشار صورت گیرد تا خونریزی وریدی متوقف شود. در بیشتر مواقع خونریزی با این اقدامات بند می آید. در صورت عدم کنترل خونریزی اقدامات بعدی را انجام دهید.
 
2- نقاط فشار:
     اگر خونریزی با فشار مستقیم و بالا نگه داشتن عضو کنترل نشد, آنگاه باید از روش فشار آوردن بر نقاط فشار استفاده کرد. نقاط فشار یا نقاط لمس نبض محلهایی هستند که عروق خونی از زیر پوست یا روی استخوان یا جسم سفتی عبور میکنند.
 
    در صورت دراختیار نداشتن هیچ وسیله ای استفاده از این روش بسیار مفید خواهد بود. چون زخمها خون خود را از شریانهای بزرگ میگیرند لذا با فشار بر مسیر شریانهای بزرگ میتوانید از سرعت خونریزی بکاهید اما به ندرت خونریزی به طور کامل بند می آید.
 
شما میبایست با محل دقیق نقاط فشار زیر آشنا باشید.
 
     نقاط فشار تنها در اندامهای فوقانی وتحتانی قرار دارند و در سر و قفسه سینه و شکم توصیه نمی گردند. در اندام فوقانی اولین نقطه فشار, ابتدای شریان بازویی در چین زیر بغل است که با یک مشت بسته در زیر بغل میتوان آن را مسدود ساخت.
 
    نقطه بعدی که شریان قابل دسترسی است, وسط و داخل بازو می باشد. این همان نقطه ای است که در گرفتن نبض نوزادان و اندازه گیری فشارخون کاربرد دارد. نقطه بعدی, نیمه داخلی چین آرنج است.
 
    کاربرد دیگر این نقطه در اندازه گیری فشارخون جهت قرار دادن گوشی پزشکی است. محل بعدی در ناحیه مچ دست و روی لبه های پائینی استخوانهای رادیوس و اولنار (زند زبرین و زیرین) قرار دارد.
 
    نبض رادیال را درست زیر انگشت سبابه و روی لبه استخوان رادیوس با کمی دقت جستجو کنید و نبض اولنار را در انتهای دیگر مچ روی استخوان اولنار بیابید. توجه کنید که در بعضی از افراد شریان اولنار از شریان رادیال قطورتر است.
 
    در اندام تحتانی, شریان رانی را در وسط کشاله ران مطابق شکل 4-6 بیابید و کف دست خود را روی آن قرار دهید. در پشت زانو, شریان زانویی عبور میکند و میتوان آن را با حلقه کردن دو دست از جلو و فشار هشت انگشت (غیر شست) پیدا نمود و فشرد.
 
    در پشت قوزک داخلی پا نیز می توان شریان پشت درشت نی (تیبیال خلفی) را جستجو کرد. همچنین روی پا و درحفره بین انگشتان شست و انگشت کناری آن, شریان پشت پائی را بیابید.
 
3- آتل:
    بیشتر خونریزیهای حاصل از شکستگی باز به علت جراحات ناشی از لبه تیز استخوان شکسته روی میدهند.
     تا زمانیکه استخوان شکسته ثابت و بیحرکت نشده باشد، سر شکسته استخوان حرکت میکند و جراحات دیگری به بافتهای سالم کناری وارد مینماید
 
    بنابراین بیحرکت کردن شکستگی, پر اولویت ترین کار برای کنترل خونریزی ناشی از شکستگی باز است. اغلب آتل بندی ساده خیلی سریع خونریزی ناشی از شکستگی را بند می آورد. اگر با این کار خونریزی بند نیامد, میتوانید از آتل بادی یا لباس ضد شوک بادی استفاده نمائید.
 
4- آتل بادی: 
    آتل بادی میتواند خونریزیهای ناشی از شکستگی یا پارگیهای وسیع را متوقف کند. آن همچنین باعث بیحرکت کردن شکستگی می شود. آتل بادی مثل یک باندکشی سرعت خونرسانی را می کاهد.
 
    همانطور که در بخش آتل بندی نیز ذکر شده, پس از بستن آتل بادی با کنترل نبض در نقاط پائین تر یا امتحان پر شدن مویرگی در ناخنها، از خونرسانی به اعضای پائینتر اطمینان حاصل نمائید.
 
5) لباس ضد شوک بادی(PASG) :
    اگر جراحات مصدوم در اندام تحتانی او باشد می توانید با استفاده از لباس ضد شوک بادی مانع ازدست رفتن خون و شوک ناشی از آن شوید. این وسیله را درست مانند یک شلوار به تن مصدوم کرده و آن را تا 150 میلی متر جیوه یا 10 میلی متر جیوه بیش از فشار سیستولیک او باد کنید.
 
در موارد زیر استفاده از لباس ضد شوک بادی بسیار مفید است:
1- بیحرکت نمودن شکستگی لگن و قسمت بالایی ران
2- کنترل خونریزی داخلی همراه با شکستگی لگن و قسمت بالایی ران
 
3- کنترل خونریزی شدید از اندام تحتانی که با فشار مستقیم یا سایر روشهای فوق الذکر قابل مهار نباشند.
4- کنترل شوک ناشی از خونریزی داخلی
 
 در موارد روبرو نباید از PASG استفاده کرد:
1- حاملگی 2- نارسایی قلبی 3- ادم ریه 4- جراحات نافذ قفسه سینه 5- جراحات کشاله ران 6- صدمات سر 7- فاصله کمتر از 30 دقیقه تا مرکز درمانی
 
 
6- تورنیکه (Tourniquet) :
   بندرت برای کنترل خونریزی به کار می رود. این کار همیشه باید آخرین اقدام محسوب شود زیرا پس از بستن تورنیکه هیچ خونی عبور نمی کند و خون به قسمتهای سالم پائینتر نیز نمی رسد. لذا بندرت مورد استفاده قرار می گیرد و تنها برای جراحات محدود موثر است.
 
    به همین دلیل تورنیکه یا مشکل ساز است یا گره گشا . بکارگیری تورنیکه باعث وارد آمدن آسیبهای جدی و دائمی به عروق، اعصاب، عضلات و سایر نسوج زیر محل تورنیکه خواهد شد. تورنیکه می تواند هر شی نواری شکل قابل گره زدن باشد.
 
 بخاطر داشته باشید که :
     تورنیکه آخرین راه چاره برای جلوگیری از خونریزی خارجی است وپس از بستن تورنیکه به هیچ وجه نباید آن را از بدن جدا کرد .(شل کردن چند لحظه ای تورنیکه با تصور خونگیری سایر بافتها,  ممنوع است .)
 
 
 
 
 
خون ریزی داخلی :
    خونریزی داخلی به خونریزی ای گفته می شود که در داخل بدن اتفاق افتاده و قابل رویت نیست.
 
نشانه ها و علائم:
 1-خونریزی از طریق لوله گوارش یا دستگاه دفع ادرار(مثل استفراغ خونی، دفع خون از طریق مدفوع و ادرار)
2-خونریزی زنانه غیر قاعدگی و غیر عادی
3-کبودی یا له شدگی
 
4-نبض تند                   5-پوست سرد و مرطوب
6- مردمکهای گشاد               7-تهوع و استفراغ
8-درد، حساسیت در اثر فشار(تندرنس) و سفتی شکم
9-شکستگی دنده و یا کبودی در قفسه سینه
 
 
اقدامات و کمکهای اولیه :
1- مصدوم را از نظر شکستگی بررسی کنید و در صورت نیاز آتل بندی نمائید.
2- ABC را بررسی کرده و با فشار زیاد اکسیژن بدهید .
3-مصدوم را آرام کنید .
 
4-شوک را با بالا بردن پا به میزان 30 سانتی متر درمان کنید مگر اینکه مشکوک به آسیبهای وارده به ستون فقرات باشید.
5-منتظر بروز شوک باشید. به او هیچ مایعی ندهید و در صورت بروز استفراغ مصدوم را به پهلو بخوابانید.
6-هر پنج دقیقه یکبار علائم حیاتی کنترل نمائید .
 
 
7-مصدوم را با کنترل علائم حیاتی و همراه با دادن اکسیژن منتقل کنید .
8-در صورت بروز کبودی می توان با گذاشتن یک کیسه آب داغ، بالا بردن عضو جراحت دیده و بستن باند کشی وسعت کبودی را کمتر کنید.
 
 
زخمها
    به از بین رفتن تداوم و یکپارچگی لایه های پوست و زیر جلد, زخم گویند.
     زخمها به دو نوع تقسیم میشوند:
  1) باز
  2) بسته
 
    زخم باز: به جراحتی در پوست گفته می شود که موجب خونریزی خارجی قابل رویت میگردد.
    زخم بسته: در اثر جراحات زیر جلدی ایجاد می شود ولی پوست پاره نشده و هیچ خونی مشاهده نمی گردد.
 
    زخم باز: شش نوع زخم باز وجود دارد:
     1- خراشیدگی یا سائیدگی       2- بریدگی
     3- پاره شدگی                  4- کنده شدگی
      5- سوراخ شدگی                        6- قطع عضو
 
1) خراشیدگی: خراشیدگی یا سائیدگی به زخمی سطحی گفته می شود که در اثر سائیده شدن پوست ایجاد می شود و منجر به خونریزی و اغلب عفونت پوست می گردد . چون در جریان خراشیدگی ها اعصاب آسیب می بیند لذا در این جراحات بدون توجه به اندازه شان درد شدیدی وجود دارد .
 
اقدامات و کمکهای اولیه در خراشیدگی ها :
الف) تنها قسمتهای بسیار سطحی خراشیدگی را با شستشو تمیز نمائید .
ب) چنانچه جسم خارجی به طور سطحی در پوست فرو رفته باشد، به آرامی و با استفاده از محلولهای ضد عفونی نظیر بتادین یا سرم شستشو به آرامی آنرا خارج کنید.
 
ج) چنانچه جسم خارجی به طور عمقی در پوست فرورفته بود به هیچ وجه آنرا خارج ننمائید و مصدوم را به بیمارستان اعزام کنید .
د) در تمام موارد بعد از شستشوی زخم, آنرا با گاز تمیز بپوشانید.
 
 
2) بریدگی: زخمی است که دارای لبه های صاف بوده و خونریزی عادی از آن جریان دارد. بریدگی اغلب در اثر جسم تیزی مانند چاقو، تیغ، یا شیشه شکسته ایجاد می شود و سبب خونریزی شدید می گردد.
 
اقدامات و کمکهای اولیه در بریدگی ها :
الف) اولویت با کنترل خونریزی بوسیله فشار مستقیم است.
ب) لبه های زخم را بکشید
ج) با استفاده از محلولهای شستشو, زخم را شسته و آنرا پانسمان و بانداژ نمائید.
 
د) در صورت نیاز کمکهای اولیه شوک را انجام دهید.
ه) در خونریزیهای شدید مصدوم را به بیمارستان منتقل کنید.
 
3) پاره شدگی:
    زخمی است که دارای لبه های نامنظم و عمقی می باشد و در اثر اجسام تیز مانند شیشه ایجاد می شود. این نوع
جراحت اغلب به بافتهای زیرین نیز آسیب می رساند و سبب خونریزی شدید می گردد.
 
اقدامات و کمکهای اولیه در پاره شدگی ها :
الف) خونریزی را با وارد آوردن فشار مستقیم و بالا نگه داشتن عضو متوقف کنید.
ب) با محلولهای شستشو زخم را تمیز نموده و بانداژ نمائید.
ج) عضو جراحت دیده را بالاتر از سطح قلب قرار دهید تا از درد و خونریزی آن کاسته شود.
 
د) با بیحرکت کردن عضو و آتل بندی می توانید جلوی خونریزی را بگیرید.
ه) چنانچه جسم خارجی در زخم باقی مانده باشد, سعی در خارج کردن آن ننمائید.
و) در صورت وجود، شوک را درمان کنید.
ز) مصدوم را به مرکز درمانی انتقال دهید.
 
4)کنده شدگی :
    زخمی است که دارای یک تکه از برش پوستی بصورت آویخته می باشد. این برش پوستی آویزان معمولاً خونرسانی خوبی ندارد و باید هر چه سریعتر در بیمارستان نسبت به بر قراری جریان خون مناسب آن اقدام کرد. بدلیل جراحات بعضاً عمقی, احتمال عفونت یا فرو ماندن جسم خارجی در عمق زخم نیز وجود دارد.
 
اقدامات و کمکهای اولیه در کنده شدگی ها :
الف) سطح زخم را تمیز کنید.
ب) برش پوستی آویزان را در محل خودش قرار دهید.
ج) خونریزی خارجی را با وارد آوردن فشار مستقیم و بالا نگهداشتن عضوکنترل نمائید.
د) در صورت وجود، شوک را درمان کنید.
 
ه) در مواقع زیر مصدوم را فوراً به بیمارستان منتقل نمائید.
1: در صورتی که عضو کاملاً کنده شده باشد.
2: در حین شستشوی زخم متوجه خارج شدن اجسام خارجی بزرگ از عمق زخم شوید.
3: تکه هایی از پوست که کنده شده اند و محل مناسبی برای قرار دادن روی بدن ندارد را مانند قطع شدگی  اعضاء سریعاً اقدام کرده و به بیمارستان برسانید.
 
سوراخ شدگی:
    زخم کوچکی است که در اثر وارد شدن یک جسم تیز به طور عمقی در پوست ایجاد می شود. معمولاً محل ورود جسم, کوچک بوده و بافتهای عمقی زیرین پوست نیز آسیب می بینند .  این جراحت همیشه باعث خونریزی شدید   نمی شود و در این حالت احتمال مرگ و میر بیشتر است. (بویژه در سوراخ شدگی های شکم و قفسه سینه)
 
اقدامات و کمکهای اولیه در سوراخ شدگی ها :
الف) ابتدا اجازه دهید که چند لحظه ای خونریزی جریان یابد تا میکروبهای داخل زخم تا حدودی شسته وخارج گردند.
ب) محل زخم را با آب و صابون یا محلولهای شستشو به مدت 10 تا 15 دقیقه بشوئید.
 
ج) در صورتی که جسم خارجی در داخل بدن فرورفته باشد آن را خارج ننمائید بلکه پس از ثابت کردن جسم، زخم را بانداژ کنید .
د) زخم را با استفاده از کمی گاز استریل بپوشانید.
ه) در صورت وجود, شوک را درمان کنید.
و) مصدوم را به بیمارستان منتقل کنید.
 
6) قطع عضو:
  قطع شدگی عضو یا آمپوتاسیون یکی از شدیدترین انواع زخمها می باشد و اغلب به دلیل یک جسم غیر برنده صنعتی آلوده اتفاق می افتد. به همین دلیل بیشتر قطع شدگی اعضاء در کارگاههای صنعتی و در حین کشاورزی  روی  می دهد،
 
معمولاً پس از قطع شدن یک عضو خونریزی شدیدی از آن محل رخ می دهد.
 بیشتر محلهای قطع شدگی بترتیب عبارتند از:  
 انگشتان،  دستها،  ساعد،  گوش،  پا،  ساق پا،  بینی.
 
 
 
اقدامات و کمکهای اولیه در قطع شدگی عضو :
الف)ABC   را بررسی کرده و اقدام لازم را به عمل آورید.
ب) خونریزی را با وارد آوردن فشار مستقیم و بالا نگه داشتن عضو متوقف کنید. تنها در صورتی که هیچکدام از روشهای بند آوردن خونریزی موثر واقع نشد با استفاده از تورنیکه خونریزی را بند آورید.
 
    هرگز سعی نکنید سر رگ در حال خونریزی را در حفره زخم پیدا کرده و آن را با پنس بگیرید.
ج) عضوکاملاً قطع شده را در بین یک گاز استریل یا پارچه تمیز قرار دهید و آنرا با آب یا هر نوع سرم خیس کنید.
 
د) عضو در داخل گاز پیچیده را مطابق (شکل 8- 6) داخل کیسه پلاستیکی یا فریزر قرار داده و سر آنراگره بزنید.
ه) کیسه حاوی عضو قطع شده را در داخل یک کیسه بزرگتر حاوی یخ قرار داده و سر آن را محکم ببندید.
و) عضو قطع شده داخل کیسه یخ را به همراه مصدوم به بیمارستان انتقال دهید. نکته: عضو قطع شده نباید یخ بزند.
 
    زخمهای  بسته : زخمهای بسته به دو نوع کوفتگی (Bruise) و له شدگی(Contusion)تقسیم می شوند:
1)کوفتگی: کوفتگی معمولاً به صورت تورم موضعی و تغییر رنگ آبی یا سیاه پوست (اکیموز) خود را نشان میدهد. معمولاً در کوفتگی ها بافتها زیرین پوست آسیب زیادی نمی بینند.
 
2) له شدگی: له شدگی به صورت تشکیل لخته خون در زیر پوست (هماتوم ) همراه با درد، تورم و آسیب بافتهای زیر پوستی خود را نشان می دهد.
 
اقدامات و کمکهای اولیه: 


الف)کوفتگی های خفیف معمولاً احتیاج به درمان ندارد.
ب) کوفتگی های بزرگ را می توان با کمپرس آب سرد یا یخ محدود ساخت و از درد و تورم آن کاست.
  ج) در له شدگی از کمپرس آب سرد برای تخفیف درد و تورم استفاده کنید. همچنین با اعمال فشار مستقیم خونریزی داخلی بافتهای تحتانی پوست را متوقف نمائید. (مثلاً بستن باند نواری)
د) بالا بردن عضو از سطح قلب موجب کاهش درد و تورم   می شود.
 
 بخاطر داشته باشید که :  میزان مرگ و میر در خونریزیهای داخلی از خونریزیهای خارجی بیشتر است.
 
 
1ـ یک کارگر کارگاه نجاری به علت فرورفتن میخ در انگشت نشانه دست چپش به شما مراجعه کرده است، کدامیک از اقدامات زیر را برای او انجام می دهید:
الف) سریعاً محل زخم را با گاز یا پارچه تمیز می پوشانیم.    
 ب) میخ را از انگشت خارج نمی کنیم.
 ج) زخم را با استفاده از کمی گاز می پوشانیم.                    
 د) تمام موارد
 
2ـ موتور سیکلت سواری در حین تصادف دچار خونریزی شدیدی از کنار زانوی پای راستش شده است، کدامیک از انواع زخم ها بیشتر برای او مطرح می باشد:
    الف) پاره شدگی           ب) بریدگی                  ج) خراشیدگی                 د) له شدگی
 
3ـ  کودکی سه ساله در حین بازی در پارک از سرسره به زمین می افتد. محل جراحت او خون ریزی چندانی ندارد ولی بشدت دردناک و قرمز شده است. چه اقدامی ضروری است؟
الف) چنانچه شن و ماسه به طور سطحی در پوست او فرورفته باشد، آن را با استفاده از محلول شستشو و یا سرم خارج می نمائیم.                      
   ب) محل زخم را با مقادیر زیادی از محلول شستشو و یا سرم می شوئیم.
ج) در همه موارد ضرورتی برای پوشانیدن محل زخم (بانداژ) وجود ندارد.                    

       د) الف و ب
 
4ـ یک کارگر ساختمانی در اثر سقوط یکی از تیرآهنهای ساختمان برروی بازوی دستش دچار خونریزی شدیدی شده است و بدلیل نور کم امکان تشخیص رنگ خون وجود ندارد. اولین اقدام شما کدامست؟
  الف) بستن تورنیکه       ب) بستن آتل      ج) فشار دادن بر نقاط فشار (فشار غیر مستقیم)    د) بستن PASG
 
 
5ـ یک کشاورز در حین کار با کمباین در مزرعه دور افتاده ای، ناگهان دچار صدمه شدید دست راست میشود، او بلافاصله بالای محل خونریزی دستش را با کمربند محکم می بندد، کدامیک از اقدامات زیر را برای وی انجام می دهید؟ 


    الف) در هر صورت کمربند را باز کرده و محل زخم را پانسمان و بانداژ می نمائیم.
   ب) چنانچه خونریزی در حد تهدید حیات نباشد، کمربند را به آهستگی شل کرده و میزان خونریزی را  بررسی مینمائیم و در صورت امکان با فشار مستقیم و بالا نگه داشتن عضو جلوی خونریزی را می گیریم.
    ج) کمربند را باز کرده و از فشار بر نقاط فشار استفاده می کنیم.
    د) کمربند را باز کرده و سریعاً  او را به مرکز درمانی انتقال می دهیم.
 
مراقبت های کلی در جراحات بافت نرم :
1- کنترل خونریزی
2- جلوگیری از آسیب بیشتر
3- کاهش خطر عفونت 




زخم
” آسیب وارده به پوست و بافتهای زیر آن“
انواع:
الف) زخم باز........     خراشیدگیabrasion  
                              پارگیlaceration 
                              کنده شدگیavulsion 
                               قطع شدگیamputation 
                               سوراخ شدگیpeneteration 
                               له شدگیcrush injery  



ب) زخم بسته.........   کوفتگیcuntusion 
                               هماتومhematoma 
                               له شدگیcrush injery  



خراشیدگی
     •علت:
کشیده شدن پوست روی یک سطح خشن و زبر
علائم:
      •بسیار سطحی
      •بسیار دردناک
      •همراه با نشت خون مویرگی
      •بالا بودن احتمال عفونت
پارگی
     •ایجاد شکاف پوستی به اشکال گوناگون:
         - خطی ( منظم )
         - ستاره ای ( نامنظم )
علائم:
      •خونریزی زیاد
      •صاف بودن لبه زخم در جراحات خطی
      •ناهموار بودن لبه زخم در جراحات ستاره ای
کنده شدگی
      •یک لایه شل و آویخته پوست و بافت نرم زیر آن، که به میزان کمی پاره شده، و یا کاملا کنده شده است.
علائم:
      •خونریزی شدید در صورت آسیب عروقی
      •جدا شدگی کامل یا نسبی بافت
قطع شدگی
      •قطع پیوستگی در یک اندام:
       - کامل
       - ناقص
 
علائم:
      •در قطع عضو ناقص، وجود خونریزی شدید
      •در قطع عضو کامل، عدم خونریزی شدید به دلیل انقباض عروقی
 
سوراخ شدگی
     •علت:
ورود جسم خارجی تیز به درون بافت نرم
 
علائم:
      •ظاهر کوچک با عمق زیاد
      •احتمال خونریزی شدید داخلی
      •احتمال آسیب بافت های عمیق تر
له شدگی
     •علت:
ترومای غیر نفوذی یا نیروهای خرد کننده
 
علائم:
      •خونریزی خفیف خارجی
      •خونریزی داخلی
      •درد، تورم و تغییر شکل عضو
کوفتگی
      •صدمه وارده به سلول ها و عروق خونی موجود در داخل درم
 
علائم:
      •درد و تورم موضعی
      •تغییر رنگ بافت به دلیل نشت خون از عروق صدمه دیده و تجمع آن در زیر جلد (اکیموز)
هماتوم
      •ضرب دیدگی و آسیب عروق خونی بزرگ تر در بافت وسیع تر
 
علائم:
      •ایجاد توده آبی رنگ بزرگ در زیر پوست
      •درد و تورم
”هماتوم به اندازه مشت بیمار، نمایانگر از دست رفتن 10% حجم خون است.“
گاز گرفتگی
      •ترکیبی از جراحات نفوذی و سوراخ کننده، و آسیب های له کننده است.
      •شدت جراحات وابسته به قدرت آرواره حیوان است.
      •خطرناک ترین جراحت گاز گرفتگی بر روی نواحی عروقی است.
     •عوارض حاصله:
            - عفونت و سلولیت
            - سپتی سمی
            - هاری و کزاز
            - هپاتیت ( در گازگرفتگی
                                           انسانی)
ارزیابی و مراقبت از صدمات بسته
1- ارزیابی صحنه حادثه
2- پوشیدن دستکش و محافظت از خود
3- بی حرکت نگه داشتن ستون مهره ها
4- ارزیابی سطح هوشیاری ،راه هوایی و تنفس
5- شروع اکسیژن درمانی
6- معاینه 2 دقیقه ای مصدوم
 
اقدامات درمانی
     •آسیب های کوچک نیاز به درمان ندارند.
     •در هماتوم های بزرگ تر از مشت دست، بررسی علائم شوک و اقدامات درمانی مربوطه
     •آتل بندی و ثابت سازی اندام های دردناک، متورم و تغییر شکل یافته
     •در صدمات له شدگی وسیع، پیشگیری از بروز سندرم کمپارتمان 



ارزیابی و مراقبت از جراحات باز
 1- ارزیابی صحنه حادثه
2- پوشیدن دستکش و محافظت از خود
3- بی حرکت نگه داشتن ستون مهره ها
4- ارزیابی سطح هوشیاری ، راه هوایی و تنفس
5- شروع اکسیژن درمانی
6- کنترل هرگونه خونریزی خارجی
7- کنترل علائم حیاتی و معاینه 2 دقیقه ای مصدوم 



نکات قابل توجه در اداره زخم های باز
      •همیشه زخم را در معرض دید قرار دهید.
      •لباس مصدوم را در ناحیه زخم برش دهید.
      •جهت مشخص شدن ناحیه خونریزی دهنده، تا جای ممکن ناحیه را از خون پاک کنید.
      •اگر در اطراف زخم ذرات مواد خارجی وجود دارد، آن ها را با یک گاز استریل یا پارچه تمیز پاک کنید.
    •مصدوم را آرام نگه دارید. هیجان زدگی موجب افزایش ضربان قلب و فشار خون شده، خونریزی را تشدید می کند.
      •حین انتقال ، ارزیابی مکرر علائم حیاتی ضرورت دارد.
در صورت باقی ماندن جسم خارجی در بدن:
      •با دست ، جسم خارجی را به دقت در محل خود ثابت نگه دارید.
      •لباس اطراف زخم را با قیچی پاره کنید.
      •از یک پانسمان حجیم و بزرگ برای ثابت نگه داشتن جسم استفاده کنید. 





در قطع شدگی عضو
       •عضو را در یک گاز استریل و خشک بپیچید.
       •از گا ز مرطوب آغشته به نرمال سالین نیز می توانید استفاده کنید.
       •عضو قطع شده را داخل پلاستیک قرار داده، روی آن برچسب بزنید:               
                                                                                             - نام مصدوم
                                                                                             - تاریخ و زمان پیدا کردن عضو 



       •به منظور خنک نگه داشتن عضو قطع شده ، کیسه آن را درون ظرف حاوی یخ قرار دهید، به طوری که عضو قطع شده با یخ تماس نداشته باشد.
       •هر چه سریع تر مصدوم و عضو قطع شده را به یک مرکز مجهز انتقال دهید. 



پانسمان
” وسیله ای است که زخم را می پوشاند و به کنترل خونریزی و و جلوگیری از آلودگی و آسیب بیشتر کمک می گند.“
 
پانسمان باید استریل بوده ، و یا به دور از هرگونه میکروارگانیسم باشد. 



انواع پانسمان
      •پد گاز در اندازه های مختلف ( پد از چندین لایه گاز تشکیل شده است)
      •پانسمان چسب دار در اندازه های مختلف
      •پانسمان سراسری یا مولتی تروما
      •پانسمان بسته 



انواع بانداژ
” بانداژ باید تمیز و عاری از ضایعات باشد.“
     •باند چسب دار
     •رل گاز
     •باند سه گوش
     •آتل بادی
پانسمان فشاری
برای کنترل ادامه خونریزی از آن استفاده می شود. 



نکات قابل توجه:

      •ابتدا زخم را توسط چندین لایه گاز استریل یا یک پانسمان بزرگ بپوشانید.
      •با اعمال فشار مستقیم ، خونریزی را کنترل کنید.
      •پانسمان را محکم بانداژ کنید تا فشار کافی برای کنترل خونریزی ایجاد شود.
      •مراقب نبض های دیستال باشید که قطع نشوند. 




قوانین عمومی پانسمان و بانداژ

      •موادی که برای پانسمان به کار می برید ، تا حد امکان تمیز باشند.
      •تا زمان توقف خونریزی از بانداژ پانسمان خودداری کنید.
      •پانسمان باید زخم و نواحی اطراف آن را به طور کامل بپوشاند.
      •در صورت امکان پیش از پانسمان زیورآلات مصدوم را خارج کنید.
      •زخم را شل و آزادانه بانداژ نکنید.
      •همیشه ناحیه ای را که باید بانداژ شود در وضعیتی قرار دهید که تمایل به ماندن در آن را دارد.
      •از تورنیکه به عنوان آخرین راه حل استفاده کنید.

  • محمد رضا حسن زاده

نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی